Co to jest przeszczep nerki?
Przeszczep nerki to zabieg chirurgiczny, którego celem jest leczenie niewydolności nerek. Nerki filtrują odpady z krwi i usuwają je z ciała poprzez mocz. Pomagają również utrzymać równowagę płynów i elektrolitów w organizmie. Jeśli twoje nerki przestają działać, odpady gromadzą się w twoim ciele i mogą spowodować, że będziesz bardzo chory.
Ludzie, których nerki zawiodły, zwykle poddawani są leczeniu zwanemu dializą. Ta obróbka mechanicznie filtruje odpady, które gromadzą się w krwioobiegu, gdy nerki przestają działać.
Niektóre osoby, których nerki zawiodły, mogą kwalifikować się do przeszczepienia nerki. W tej procedurze jedna lub obie nerki są zastępowane nerkami dawcy od żywej lub zmarłej osoby.
Istnieją zalety i wady zarówno w przypadku dializ, jak i transplantacji nerki.
Poddanie się dializom wymaga czasu i jest pracochłonne. Dializa często wymaga częstych wizyt w centrum dializy w celu uzyskania leczenia. W centrum dializy krew jest oczyszczana za pomocą aparatu dializacyjnego.
Jeśli jesteś kandydatem do dializy w swoim domu, musisz kupić materiały do dializy i nauczyć się z nich korzystać.
Przeszczep nerki może uwolnić cię od długotrwałej zależności od aparatu dializującego i ścisłego harmonogramu, który się z nim wiąże. To może pozwolić ci żyć bardziej aktywnie. Jednak przeszczepy nerki nie są odpowiednie dla wszystkich. Dotyczy to osób z aktywnymi zakażeniami i osób z poważną nadwagą.
Podczas przeszczepienia nerki, twój chirurg weźmie podarowaną nerkę i umieści ją w twoim ciele. Nawet jeśli urodziłeś się z dwiema nerkami, możesz prowadzić zdrowe życie z tylko jedną funkcjonującą nerką. Po przeszczepie będziesz musiał zażywać leki hamujące odporność, aby twój układ odpornościowy nie zaatakował nowego organu.
Kto może potrzebować przeszczepu nerki?
Przeszczep nerki może być rozwiązaniem, jeśli twoje nerki przestały działać całkowicie. Ten stan nazywa się schyłkową niewydolnością nerek (ESRD) lub schyłkową niewydolnością nerek (ESKD). Jeśli osiągniesz ten punkt, twój lekarz prawdopodobnie zaleci dializę.
Oprócz poddania się dializie, lekarz poinformuje Cię, czy uważasz, że jesteś dobrym kandydatem do przeszczepienia nerki.
Musisz być na tyle zdrowy, aby mieć poważną operację i tolerować rygorystyczny, trwający całe życie schemat leczenia po operacji, aby być dobrym kandydatem do przeszczepu. Musisz także być gotów i być w stanie przestrzegać wszystkich instrukcji od swojego lekarza i regularnie przyjmować leki.
W przypadku poważnego schorzenia podstawowego, przeszczep nerki może być niebezpieczny lub prawdopodobnie nie zakończy się powodzeniem. Te poważne warunki obejmują:
- raka lub niedawną historię raka
- poważne zakażenia, takie jak gruźlica, infekcje kości lub zapalenie wątroby
- ciężka choroba sercowo-naczyniowa
- choroba wątroby
Twój lekarz może również zalecić, aby nie mieć przeszczepu, jeśli:
- palić
- pić alkohol w nadmiarze
- używać nielegalnych narkotyków
Jeśli twój lekarz uważa, że jesteś dobrym kandydatem do przeszczepu i jesteś zainteresowany zabiegiem, będziesz musiał zostać oceniony w ośrodku transplantacyjnym.
Ocena ta zazwyczaj obejmuje kilka wizyt w celu oceny stanu fizycznego, psychicznego i rodzinnego. Lekarze ośrodka przeprowadzą testy krwi i moczu. Dadzą ci również kompletny egzamin, aby upewnić się, że jesteś wystarczająco zdrowy na operację.
Również psycholog i pracownik socjalny spotkają się z tobą, aby upewnić się, że potrafisz zrozumieć i przestrzegać skomplikowanego schematu leczenia. Pracownik socjalny upewni się, że możesz pozwolić sobie na procedurę i że masz odpowiednie wsparcie po zwolnieniu ze szpitala.
Jeśli jesteś zatwierdzony do przeszczepu, członek rodziny może przekazać nerkę lub zostaniesz umieszczony na liście oczekujących w sieci zamówień i transplantacji narządów (OPTN). Typowe oczekiwanie na zmarły organ dawcy trwa ponad pięć lat.
Kto przekazuje nerkę?
Dawcy nerki mogą być żyjący lub zmarli.
Żyjący dawcy
Ponieważ organizm może doskonale funkcjonować z jedną zdrową nerką, członek rodziny z dwiema zdrowymi nerkami może zdecydować się na przekazanie jednej z nich tobie.
Jeśli krew i tkanki twojego członka rodziny pasują do twojej krwi i tkanek, możesz zaplanować planowaną dawkę.
Odbiór nerki od członka rodziny jest dobrym rozwiązaniem. Zmniejsza to ryzyko, że twoje ciało odrzuci nerkę, i pozwoli ci ominąć wieloletnią listę oczekujących dla zmarłego dawcy.
Zmarli dawcy
Zmarli dawcy są również nazywani dawcami zwłok. Są to ludzie, którzy zmarli, zazwyczaj w wyniku wypadku, a nie choroby. Albo dawca, albo jego rodzina zdecydowali się oddać narządy i tkanki.
Twoje ciało jest bardziej skłonne do odrzucenia nerki od niepowiązanego dawcy. Jednak narząd zwłok jest dobrą alternatywą, jeśli nie masz członka rodziny lub przyjaciela, który chce lub może oddać nerkę.
Proces dopasowywania
Podczas oceny przeszczepu będziesz mieć badania krwi, aby określić twoją grupę krwi (A, B, AB lub O) i twój ludzki antygen leukocytowy (HLA). HLA to grupa antygenów znajdujących się na powierzchni twoich białych krwinek. Antygeny są odpowiedzialne za odpowiedź immunologiczną organizmu.
Jeśli twój typ HLA pasuje do typu HLA dawcy, jest bardziej prawdopodobne, że twoje ciało nie odrzuci nerki. Każda osoba ma sześć antygenów, po trzy od każdego biologicznego rodzica. Im więcej antygenów pasuje do dawcy, tym większa szansa na pomyślny przeszczep.
Po zidentyfikowaniu potencjalnego dawcy, będziesz potrzebował innego testu, aby upewnić się, że twoje przeciwciała nie zaatakują organu dawcy. Odbywa się to poprzez zmieszanie niewielkiej ilości krwi z krwią dawcy.
Przeszczep nie może być wykonany, jeśli twoja krew tworzy przeciwciała w odpowiedzi na krew dawcy.
Jeśli twoja krew nie wykazuje reakcji przeciwciał, masz coś, co nazywa się "negatywnym przeczeniem". Oznacza to, że przeszczep może być kontynuowany.
W jaki sposób wykonuje się przeszczep nerki?
Twój lekarz może zaplanować przeszczep z wyprzedzeniem, jeśli otrzymujesz nerkę od żywego dawcy.
Jednakże, jeśli czekasz na zmarłego dawcę, który jest blisko związany z twoim typem tkanki, będziesz musiał być dostępny, aby spieszyć się do szpitala w momencie, gdy dawca zostanie zidentyfikowany. Wiele szpitali transplantacyjnych daje swoim ludziom pagery lub telefony komórkowe, dzięki czemu można je szybko uzyskać.
Po dotarciu do ośrodka transplantacyjnego należy podać próbkę krwi do testu na obecność przeciwciał. Zostaniesz zwolniony z operacji, jeśli wynik będzie ujemny.
Przeszczep nerki odbywa się w znieczuleniu ogólnym. Wiąże się to z podaniem lekarstw, które pozwolą ci spać podczas operacji. Znieczulenie zostanie wstrzyknięte do twojego ciała przez linię dożylną (IV) w twojej ręce lub ręce.
Po zasypianiu lekarz wykonuje nacięcie w jamie brzusznej i umieszcza w nim nerkę dawcy. Następnie łączą tętnice i żyły od nerki do tętnic i żył. To spowoduje, że krew zacznie przepływać przez nową nerkę.
Twój lekarz również przyczepi moczowód noworodka do pęcherza moczowego, aby móc normalnie oddawać mocz. W moczowód jest rurka, która łączy twoją nerkę z pęcherzem.
Twój lekarz pozostawi twoje oryginalne nerki w twoim ciele, chyba że powodują problemy, takie jak wysokie ciśnienie krwi lub infekcja.
Opieka postpenitencjarna
Obudzisz się w pokoju pooperacyjnym. Personel szpitala będzie monitorował twoje objawy życiowe, dopóki nie upewnisz się, że jesteś przytomny i stabilny. Następnie przekażą cię do pokoju szpitalnego.
Nawet jeśli poczujesz się świetnie po transplantacji (wielu ludzi), najprawdopodobniej będziesz musiał pozostać w szpitalu nawet przez tydzień po operacji.
Twoja nowa nerka może natychmiast zacząć usuwać odpady z organizmu lub może minąć kilka tygodni zanim zacznie działać. Nerki ofiarowane przez członków rodziny zwykle zaczynają działać szybciej niż te pochodzące od dawców niespokrewnionych lub zmarłych.
Podczas pierwszego wyleczenia możesz spodziewać się dużego bólu i podrażnienia w pobliżu miejsca nacięcia. Podczas pobytu w szpitalu lekarze będą Cię monitorować w poszukiwaniu komplikacji. Będą również stosować ścisły harmonogram leków immunosupresyjnych, aby powstrzymać ciało przed odrzuceniem nowej nerki. Musisz codziennie przyjmować te leki, aby zapobiec odrzuceniu przez nerki nerki.
Zanim opuścisz szpital, Twój zespół transplantacyjny poda ci szczegółowe instrukcje, jak i kiedy przyjmować leki. Upewnij się, że rozumiesz te instrukcje i zadawaj tyle pytań, ile potrzeba. Twoi lekarze stworzą również harmonogram sprawdzania, który należy wykonać po operacji.
Po zwolnieniu będziesz musiał regularnie umawiać się z zespołem transplantologicznym, aby mogli ocenić, jak dobrze funkcjonuje nowa nerka.
Będziesz musiał zażywać leki immunosupresyjne zgodnie z zaleceniami. Lekarz zaleci również dodatkowe leki, aby zmniejszyć ryzyko zakażenia. Na koniec musisz monitorować się pod kątem sygnałów ostrzegawczych, że twoje ciało odrzuciło nerkę. Obejmują one ból, obrzęk i objawy grypopodobne.
Będziesz musiał regularnie obserwować swojego lekarza przez pierwsze dwa miesiące po operacji. Odzyskiwanie może potrwać około sześciu miesięcy.
Jakie ryzyko wiąże się z przeszczepieniem nerki?
Przeszczep nerki to poważna operacja. W związku z tym niesie ryzyko:
- reakcja alergiczna na znieczulenie ogólne
- krwawienie
- zakrzepy
- wyciek z moczowodu
- niedrożność moczowodu
- infekcja
- odrzucenie oddanej nerki
- niewydolność oddanej nerki
- atak serca
- udar
Potencjalne zagrożenia
Najpoważniejszym ryzykiem przeszczepu jest to, że twoje ciało odrzuca nerkę. Jednak rzadko zdarza się, że twoje ciało odrzuci twoją nerkę dawcy.
Klinika Mayo szacuje, że 90 procent biorców przeszczepów, którzy pobierają nerkę od żywego dawcy, żyje przez co najmniej pięć lat po operacji. Około 82 procent tych, którzy otrzymali nerkę od zmarłego dawcy, żyje przez pięć lat później.
Jeśli zauważysz nietypową bolesność na miejscu nacięcia lub zmianę ilości moczu, powiadom zespół swoich przeszczepów natychmiast. Jeśli twoje ciało odrzuci nową nerkę, możesz wznowić dializę i powrócić do listy oczekujących na kolejną nerkę po ponownym ocenieniu.
Leki immunosupresyjne, które należy przyjmować po zabiegu chirurgicznym, mogą również wywoływać nieprzyjemne skutki uboczne. Mogą to być:
- przybranie na wadze
- przerzedzenie kości
- zwiększony wzrost włosów
- trądzik
- wyższe ryzyko rozwoju niektórych nowotworów skóry i chłoniaka nieziarniczego
Należy porozmawiać z lekarzem na temat ryzyka wystąpienia tych działań niepożądanych.
