Kiedy twoje kolano nie reaguje na leki i zabiegi, możliwa jest operacja wymiany stawu kolanowego. Istnieją dwa rodzaje operacji wymiany: całkowita wymiana stawu kolanowego, częściej wykonywana wymiana obu części i częściowa wymiana stawu kolanowego.
Całkowita wymiana stawu kolanowego
Tradycyjną metodą naprawy uszkodzonego kolana jest całkowita operacja wymiany stawu kolanowego (TKR).
Od czasu pierwszej operacji w 1968 r. Lekarze radykalnie ulepszyli procedurę. W rzeczywistości postępy w technologii medycznej doprowadziły do precyzyjnych i wysoce funkcjonalnych sztucznych implantów kolanowych, które niemal powielają sposób poruszania się ludzkiego kolana - i są dopasowane do twojego ciała. TKR jest teraz jednym z najbezpieczniejszych i najskuteczniejszych ze wszystkich standardowych operacji ortopedycznych.
Podczas TKR chirurg usuwa powierzchnię kości, które zostały uszkodzone przez zapalenie kości i stawów lub z innych przyczyn i zastępuje kolano sztucznym implantem, który jest dopasowany do anatomii. Chirurg używa specjalnych narzędzi chirurgicznych do dokładnego odcięcia kości artretycznej, a następnie kształtowania zdrowej kości pod spodem, aby precyzyjnie dopasować ją do elementów implantu.
Zasadniczo operacja jest procesem czteroetapowym. Pierwsza część polega na przygotowaniu kości przez usunięcie uszkodzonych powierzchni chrząstki na końcach kości udowej (kości udowej) i kości piszczelowej (kości piszczelowej), a także niewielkiej części leżącej poniżej kości.
Resurfaced Femur i Tibia
Podczas następnej fazy chirurg ustawia metalowe implanty piszczelowe i udowe i albo cementuje je do kości, albo naciska - pasuje do nich. "Dopasowanie wciskane" odnosi się do implantów, które są zbudowane z chropowatych powierzchni, aby zachęcić kość w kolanie do ich wzrostu, w ten sposób zabezpieczając implanty organicznie.
Następnym krokiem jest wstawienie plastikowego guzka pod rzepką (rzepką). Może to wymagać odnowienia dolnej powierzchni rzepki, aby lepiej przymocować ją do guzika.
Na koniec chirurg wszczepia plastikowy element dystansowy pomiędzy kości piszczelowe i udowe, aby stworzyć gładką powierzchnię, która swobodnie ślizga się i naśladuje ruch naturalnego kolana. Aby zapewnić pomyślny wynik, chirurg musi precyzyjnie dopasować implanty do kości.
Całkowita wymiana stawu kolanowego
Amerykańska Akademia Chirurgów Ortopedycznych podaje, że 90% osób, które przeszły TKR, doświadcza radykalnej redukcji bólu kolana i korzysta z lepszej mobilności i ruchu. Większość jest w stanie wznowić codzienne czynności.
Jednak ważne jest, aby wyznaczyć odpowiednie oczekiwania i unikać działań o dużym wpływie, takich jak bieganie i jazda na nartach. Umiarkowane użycie sztucznego kolana zwiększy szanse, że implant będzie trwał przez wiele lat. Około 85 do 90 procent implantów TKR nadal działa dobrze 15 do 20 lat po operacji.
Należy pamiętać, że istnieje ryzyko związane z TKR. Ryzyko to obejmuje zakażenie, które może skutkować dodatkowym zabiegiem chirurgicznym, zakrzepami krwi mogącymi prowadzić do udaru lub śmierci oraz ciągłą niestabilnością kolana i bólem. TKR wymaga również przedłużonego programu rehabilitacji i planowania domu, aby dostosować się do okresu rekonwalescencji. Powinieneś planować używanie chodziarza, kule lub laski natychmiast po operacji.
Ponadto może wystąpić obluzowanie lub uszkodzenie implantu - szczególnie, jeżeli podczas zabiegu lub później nastąpiło przesunięcie między implantem a kością. Chociaż te awarie są rzadkie i zwykle występują w tygodniach następujących po pierwotnej operacji, wymagałyby powrotu do sali operacyjnej w celu przeprowadzenia operacji rewizyjnej. Podczas tej procedury chirurg usuwa uszkodzony implant, ponownie przygotowuje kość i instaluje nowy implant.
Utrzymanie krzyża w porównaniu z tylną stabilizacją
Istnieją dwie różne wersje TKR. Porozmawiaj ze swoim lekarzem o tym, które podejście jest dla Ciebie najlepsze.
Usunięcie więzadła krzyżowego tylnego (stabilizowane tylnie). Tylne więzadło krzyżowe jest dużym więzadłem w tylnej części kolana, które zapewnia wsparcie, gdy kolana zginają się. Jeśli to więzadło nie może podtrzymać sztucznego kolana, chirurg usunie go podczas procedury TKR. W jego miejsce, specjalne elementy implantu (krzywka i słupek) są używane do stabilizacji kolana i zapewnienia zgięcia.
Zachowanie więzadła krzyżowego tylnego (zachowanie więzadła krzyżowego). Jeśli więzadło może wspierać sztuczne kolano, chirurg może pozostawić tylne więzadło krzyżowe w miejscu podczas wszczepiania protezy. Zastosowany sztuczny staw jest "podtrzymujący krzyż" i na ogół ma w sobie rowek, który mieści i chroni więzadło, co pozwala mu nadal zapewniać stabilność kolana. Ocenia się, że zachowanie więzadła krzyżowego pozwala na bardziej naturalne zgięcie.
Częściowa wymiana stawu kolanowego
Częściowa wymiana stawu kolanowego (PKR), czasami określana jako jednokomorowa wymiana stawu kolanowego, jest opcją dla niewielkiego odsetka osób. Wykonywanych jest znacznie mniej PKR niż TKR w Stanach Zjednoczonych.
Jak sama nazwa wskazuje, tylko część kolana jest zastępowana w celu zachowania jak największej ilości oryginalnych zdrowych kości i tkanek miękkich. Kandydaci do tego rodzaju operacji zwykle mają zapalenie kości i stawów tylko w jednym przedziale kolana. Tak więc operacja odbywa się w dowolnej z trzech anatomicznych przedziałów stawu kolanowego, gdzie najboleśniejszy jest ból kości: przyśrodkowy przedział znajdujący się wewnątrz kolana, boczny przedział na zewnątrz kolana lub przedział udowy rzepki, który jest ustawiony na przód kolana między kością udową a rzepką.
W trakcie PKR chirurg usuwa artretyczną część kolana - w tym kość i chrząstkę - i zastępuje ten przedział elementami metalowymi i plastikowymi.
Chirurgia PKR oferuje kilka kluczowych korzyści, w tym krótszy pobyt w szpitalu, szybszy powrót do zdrowia i okres rehabilitacji, mniejszy ból po operacji i mniejszy uraz i utrata krwi. W porównaniu z tymi, którzy otrzymują TKR, osoby, które otrzymują PKR często zgłaszają, że ich kolano lepiej się zgina i wydaje się bardziej naturalne.
Jednak nie ma większej pewności, że PKR zmniejszy lub wyeliminuje ukryty ból. A ponieważ zachowana kość jest wciąż podatna na artretyzm, istnieje również większa szansa, że w przyszłości może być konieczna dalsza operacja TKR.
Chirurdzy zwykle wykonują PKRs na młodszych pacjentach (poniżej 65 roku życia), którzy mają dużo zdrowych kości pozostałych. Zabieg wykonuje się na jednej z trzech przedziałów na kolana. Jeśli dwie lub więcej przegród na kolana są uszkodzone, prawdopodobnie nie jest to najlepsza opcja.
PKR są najbardziej odpowiednie dla tych, którzy prowadzą aktywny tryb życia i mogą wymagać procedury kontrolnej - być może TKR - za około 20 lat, po zużyciu pierwszego implantu. Jednak jest również stosowany w przypadku niektórych starszych osób, które prowadzą stosunkowo siedzący tryb życia.
Ponieważ PKR jest mniej inwazyjny i wiąże się z mniejszą ilością tkanki, najprawdopodobniej pojawi się wcześniej. W wielu przypadkach, biorca PKR jest w stanie poruszać się bez pomocy kulek lub laski w około czterech do sześciu tygodni - w przybliżeniu o połowę mniej niż TKR. Mają także mniejszy ból i lepszą funkcjonalność - i zgłaszają wysoki poziom zadowolenia.
Rodzaje podejść do wymiany stawu kolanowego
Twój lekarz wybierze także podejście chirurgiczne (a także podejście do znieczulenia ogólnego lub regionalnego), które najlepiej pasuje do twoich potrzeb. Ty i zespół medyczny będziecie uczestniczyć w planowaniu przedoperacyjnym, które obejmie rodzaj otrzymywanej procedury i związane z nią wymagania medyczne.
Aby zapewnić płynną procedurę, wykwalifikowany chirurg ortoped powinien z wyprzedzeniem wyznaczyć anatomię kolana, aby mógł zaplanować swoje chirurgiczne podejście i przewidzieć specjalne instrumenty lub urządzenia. Jest to istotna część procesu. Możliwe procedury omówiono poniżej.
Tradycyjna chirurgia
W tradycyjnym podejściu chirurg wykonuje nacięcie od 8 do 12 cali i operuje na kolanie przy użyciu standardowej techniki chirurgicznej. Zasadniczo nacięcie wykonuje się wzdłuż przodu i w kierunku środka (linia środkowa lub przednia) lub wzdłuż przodu i na bok (przednio-boczna) kolana.
Tradycyjne podejście chirurgiczne zwykle polega na przycięciu ścięgna mięśnia czworogłowego w celu obrócenia rzepki i odsłonięcia stawu artretycznego. Takie podejście zwykle wymaga trzech do pięciu dni odpoczynku w szpitalu i około 12 tygodni czasu na wyleczenie.
Chirurgia małoinwazyjna
Chirurg może zaproponować minimalnie inwazyjną operację (MIS), która zmniejsza uraz tkanki, zmniejsza ból i zmniejsza utratę krwi - co w konsekwencji przyspiesza powrót do zdrowia. Minimalnie inwazyjne podejście zmniejsza nacięcie do 3 do 4 cali. Kluczową różnicą między tym podejściem a standardową operacją jest to, że rzepka jest popychana na boki, a nie odwracana. Powoduje to mniejsze cięcie ścięgna mięśnia czworogłowego i mniejszy uraz mięśnia czworogłowego. Ponieważ chirurg tnie mniej mięśni, proces gojenia przebiega szybciej, a po wyzdrowieniu można spodziewać się lepszego zakresu ruchów.
Procedura modyfikuje techniki stosowane w tradycyjnej chirurgii podczas korzystania z tych samych implantów z tradycyjnej chirurgii. Producenci zapewniają specjalistyczne narzędzia, które pomagają w dokładnym umieszczeniu implantu, ale także umożliwiają wykonanie nacięć tak małych, jak to możliwe. Ponieważ jedyną zmianą między MIS a tradycyjną chirurgią jest technika chirurgiczna, odległe wyniki kliniczne są podobne.
Rodzaje minimalnie inwazyjnych podejść obejmują:
Podejście do oszczędzania czterokadłowego
Po dokonaniu minimalnego nacięcia chirurg przesuwa rzepkę na bok i odcina kość stawową, nie przecinając ścięgna mięśnia czworogłowego. Metoda oszczędzająca czworogłową, jak sama nazwa wskazuje, jest mniej inwazyjna niż tradycyjna chirurgia. Zmniejsza mięsień mięśnia czworogłowego z jak największej traumy.
Innym terminem dla tego podejścia jest "subvastus", ponieważ dostęp do stawu jest pobierany z pod (pod) mięśnia obszernego (największa część mięśnia czworogłowego).
Inna odmiana podejścia oszczędzającego czworogłosy nazywa się midvastus. Zapobiega to także ścięciu ścięgna czworogłowego, ale zamiast całkowicie oszczędzić mięśnie vastus, przechodząc pod nim, w tym chirurgicznym podejściu mięsień jest dzielony wzdłuż naturalnej linii przez środek. Decyzja o zastosowaniu jednego podejścia do drugiego zależy od stanu twojego kolana i otaczających tkanek.
Podejście subwastu i midasta często wymaga więcej czasu, ale może skutkować szybszym procesem rehabilitacji. Dzieje się tak dlatego, że u podstawy mięśnia uda nie ma żadnego urazu, co ułatwia chodzenie wcześniej po operacji.
Podejście boczne
Takie podejście jest rzadko stosowane. Częściej jest u tych, których kolana mają tendencję do pochylania się na zewnątrz. Chirurg wchodzi do stawu kolanowego bocznie lub od strony kolana. Podejście boczne jest mniej inwazyjne niż tradycyjna chirurgia, ponieważ oszczędza wiele z mięsień czworogłowy, ułatwiając pacjentom powrót do chodzenia szybciej.
Minimalnie inwazyjna operacja skraca pobyt w szpitalu do trzech do czterech dni i może skrócić okres rekonwalescencji do czterech do sześciu tygodni. Ludzie, którzy otrzymywali PKR odczuwali mniejszy ból i byli w stanie wznowić codzienne czynności szybciej i lepiej niż ci, którzy mieli standardową operację. Jednak w jednym roku nie było znaczących różnic między obiema grupami.
Metody małoinwazyjne nie są odpowiednie dla wszystkich. Chirurdzy dokładnie oceniają każdego pacjenta i wybierają najlepsze podejście.Ponadto chirurgia minimalnie inwazyjna jest trudniejsza do wykonania i wymaga bardziej specyficznej techniki, narzędzi i treningu chirurgicznego. Jedno z badań wykazało, że wymaga około godziny dłużej niż tradycyjna operacja. Skonsultuj się z lekarzem, aby omówić dostępne opcje.
Operacja wspomagana komputerowo (CAS)
Coraz częściej chirurdzy zwracają się również do metod wspomaganych komputerowo zarówno w przypadku TKR, jak i PKR, obejmujących zarówno zabiegi tradycyjne, jak i małoinwazyjne. Chirurg wprowadza dane anatomiczne pacjenta do komputera - proces o nazwie "rejestracja" - a komputer generuje trójwymiarowy model kolana.
Oprogramowanie zapewnia chirurgowi bardziej precyzyjny, wspomagany komputerowo obraz kolana. Komputer pomaga chirurgowi dokładniej wyrównać komponenty kolana w kości i zwiększa prawdopodobieństwo, że urządzenie będzie działać efektywnie.
Podejście komputerowe pozwala również chirurgowi pracować z mniejszym nacięciem i przynosi korzyści pacjentowi, skracając czas powrotu do zdrowia. Bardziej precyzyjne dopasowanie może również zmniejszyć zużycie i zwiększyć trwałość nowego złącza.
Dolna linia
Dzisiejsze procedury są coraz bardziej wyrafinowane i bezpieczne. Wytyczają drogę milionom ludzi do cieszenia się zdrowszym i bardziej aktywnym życiem. Porozmawiaj ze swoim chirurgiem, aby ustalić, która procedura jest najlepsza dla Twoich konkretnych potrzeb.
