Czym jest stwardnienie rozsiane?
Stwardnienie rozsiane (MS) to choroba, w której układ odpornościowy organizmu atakuje zdrowe tkanki w ośrodkowym układzie nerwowym. Obszary dotknięte to mózg, rdzeń kręgowy i nerwy wzrokowe. Istnieje kilka rodzajów stwardnienia rozsianego, ale lekarze nie mają obecnie ostatecznego testu w celu ustalenia, czy ktoś ma chorobę.
Ponieważ nie ma jednego testu diagnostycznego dla MS, lekarze mogą przeprowadzić kilka testów, aby wykluczyć inne możliwe warunki. Jeśli testy są negatywne, lekarz może zaproponować inne testy, aby dowiedzieć się, czy objawy są spowodowane SM.
Jednak innowacje w zakresie obrazowania i kontynuacji badań nad MS ogólnie oznaczały poprawę w diagnozowaniu i leczeniu SM.
Jakie są objawy stwardnienia rozsianego?
Centralny układ nerwowy (CNS) działa jako centrum komunikacyjne w ciele osoby. Wysyła sygnały do mięśni, aby je poruszyć, a ciało przekazuje sygnały, aby CNS je interpretowało. Sygnały te mogą zawierać wiadomości o tym, co dana osoba widzi lub czuje, np. Dotyka gorącej powierzchni.
Na zewnątrz włókien nerwowych, które niosą sygnały, znajduje się ochronna obudowa zwana mieliną (MY-uh-lin). Mielina ułatwia przesyłanie wiadomości przez włókna nerwowe. Jest podobny do tego, w jaki sposób kabel światłowodowy może prowadzić wiadomości szybciej niż tradycyjny kabel.
Kiedy dana osoba ma stwardnienie rozsiane, ich ciało atakuje mielinę i komórki, które tworzą mielinę. W niektórych przypadkach ciało atakuje nawet komórki nerwowe.
Żadna osoba ze stwardnieniem rozsianym nie ma tych samych symptomów jak inna osoba ze stwardnieniem rozsianym. A czasem objawy będą przychodzić i odchodzić. Lekarze wiążą niektóre objawy jako bardziej powszechne u osoby ze stwardnieniem rozsianym. Obejmują one:
- dysfunkcja pęcherza i jelit
- depresja
- trudności w myśleniu, takie jak problemy z pamięcią i problemy z koncentracją
- trudności w chodzeniu, takie jak utrata równowagi
- zawroty głowy
- zmęczenie
- drętwienie lub mrowienie twarzy lub ciała
- ból
- spastyczność mięśni
- problemy ze wzrokiem, w tym niewyraźne widzenie i ból z ruchem oczu
- osłabienie, szczególnie osłabienie mięśni
Do mniej typowych objawów SM należą:
- problemy z oddychaniem
- bół głowy
- utrata słuchu
- swędzenie
- problemy z połykaniem
- drgawki
- trudności w mówieniu, takie jak niewyraźna mowa
- drżenie
Jeśli wystąpi którykolwiek z tych objawów, należy porozmawiać z lekarzem.
Jaki jest proces diagnozowania SM?
MS nie jest jedynym stanem, który wynika z uszkodzonej mieliny. Istnieją inne schorzenia, które lekarz może rozważyć podczas diagnozowania SM, które mogą obejmować:
- zaburzenia autoimmunologiczne, takie jak choroba naczyń kolagenowych
- narażenie na toksyczne chemikalia
- Zespół Guilliana-Barré
- zaburzenia dziedziczne
- Infekcja wirusowa
- niedobór witaminy B-12
Twój lekarz zacznie od pytania o twoją historię zdrowia i przegląd twoich symptomów. Twój lekarz wykona testy, które pomogą im ocenić twoją funkcję neurologiczną. Sprawdzą twoją równowagę, obserwują twój chód, oceniają refleks i sprawdzają wzrok.
Badanie krwi
Twój lekarz może również zlecić badania krwi. Ma to na celu wykluczenie innych schorzeń i niedoborów witamin, które mogą powodować objawy.
Wywołane potencjalne testy
Testy potencjału wywołanego (EP) to te, które mierzą aktywność elektryczną mózgu. Jeśli test wykazuje oznaki spowolnionej aktywności mózgu, może to oznaczać SM.
Testowanie EP polega na umieszczeniu drutów na skórze głowy nad określonymi obszarami mózgu. Będziesz wtedy wystawiony na działanie światła, dźwięków lub innych wrażeń, podczas gdy egzaminator mierzy twoje fale mózgowe. Ten test jest bezbolesny.
Chociaż istnieje kilka różnych pomiarów EP, najbardziej akceptowaną wersją jest wizualny potencjał wywoływania. Wymaga to wyświetlenia ekranu wyświetlającego naprzemienny wzór szachownicy, podczas gdy lekarz mierzy reakcję twojego mózgu.
Rezonans magnetyczny (MRI)
Rezonans magnetyczny (MRI) może wykazywać nieprawidłowe zmiany w mózgu lub rdzeniu kręgowym, które mogą mieć osoby ze stwardnieniem rozsianym. W skanach MRI, te zmiany będą wyglądały na jasne białe lub bardzo ciemne. Ponieważ ludzie mogą mieć uszkodzenia mózgu z innych powodów, takich jak po udarze, lekarz musi wykluczyć te przyczyny przed diagnozowaniem SM.
Rezonans magnetyczny nie wymaga ekspozycji na promieniowanie i nie jest bolesny. Wykorzystuje pole magnetyczne do pomiaru ilości wody w tkankach. Zwykle mielina odpycha wodę. Jeśli osoba ze stwardnieniem rozsianym uszkodziła mielinę, w skanie pojawi się więcej wody.
Nakłucie lędźwiowe (nakłucie lędźwiowe)
Ta procedura nie zawsze jest używana do diagnozowania SM. Jest to jednak jedno z potencjalnych kryteriów diagnostycznych. Nakłucie lędźwiowe polega na wprowadzeniu igły do kanału kręgowego w celu usunięcia płynu.
Profesjonalny laborant testuje płyn mózgowo-rdzeniowy pod kątem obecności niektórych przeciwciał, które zwykle mają osoby z SM. Lekarze mogą również przetestować płyn pod kątem infekcji, co może pomóc im wykluczyć stwardnienie rozsiane.
Kryteria diagnostyczne
Lekarz może powtórzyć testy diagnostyczne dla MS kilka razy, zanim będzie mógł potwierdzić diagnozę. Dzieje się tak dlatego, że objawy MS mogą się zmieniać. Lekarz może zdiagnozować u pacjenta stwardnienie rozsiane, jeśli badanie wskazuje na następujące kryteria:
- Objawy podmiotowe i przedmiotowe wskazują na uszkodzenie mieliny w ośrodkowym układzie nerwowym.
- Lekarz zidentyfikował co najmniej dwie lub więcej uszkodzeń za pomocą MRI.
- Istnieją dowody oparte na badaniu fizykalnym, że wpłynął na centralny układ nerwowy osoby.
- Ta osoba ma od 10 do 60 lat.
- Osoba ta miała co najmniej jeden epizod zajętej czynności neurologicznej przez co najmniej jeden dzień i występowała w odstępie jednego miesiąca. Lub ich objawy postępują w ciągu sześciu miesięcy.
- Lekarz nie może znaleźć żadnego innego wyjaśnienia dla objawów danej osoby.
Kryteria diagnostyczne zmieniły się z biegiem lat i prawdopodobnie nadal będą się zmieniać wraz z pojawieniem się nowych technologii i badań.Najnowsze przyjęte kryteria zostały opublikowane w 2010 r. Jako zmienione kryteria McDonalda. Międzynarodowy panel ds. Diagnozy stwardnienia rozsianego opublikował te kryteria.
Jedną z nowszych innowacji w diagnostyce MS jest narzędzie zwane optyczną koherentną tomografią (OCT). To narzędzie pozwala lekarzowi uzyskać obrazy nerwu wzrokowego danej osoby. Test jest bezbolesny i przypomina fotografowanie twojego oka.
Lekarze wiedzą, że ludzie ze stwardnieniem rozsianym zwykle mają nerwy wzrokowe, które wyglądają inaczej niż ludzie, którzy nie chorują. OCT pozwala również lekarzowi śledzić stan zdrowia oczu, patrząc na nerw wzrokowy.
Czy proces diagnostyczny jest inny dla każdego typu SM?
Lekarze zidentyfikowali szereg typów stwardnienia rozsianego. W 2013 r. Międzynarodowy Komitet Doradczy ds. Badań Klinicznych w MS skorygował opisy tych typów w oparciu o nowe badania i zaktualizowaną technologię obrazowania.
Chociaż diagnoza stwardnienia rozsianego ma początkowe kryteria, określanie typu stwardnienia rozsianego osoba ma jest kwestią śledzenia symptomów stwardnienia rozsianego osoby z czasem. Lekarze szukają aktywności MS, remisji i postępu choroby podczas określania typu SM, jaką dana osoba ma.
Następujące rodzaje MS obejmują:
Nawracająco-ustępujące stwardnienie rozsiane
Szacuje się, że 85 procent osób ze stwardnieniem rozsianym jest początkowo zdiagnozowanych z rzutowo-remisyjną postacią SM, która charakteryzuje się nawrotami. Oznacza to pojawienie się nowych objawów SM i następuje remisja objawów.
Około połowa objawów, które występują podczas nawrotów, pozostawia pewne przewlekłe problemy, ale mogą one być bardzo niewielkie. Podczas remisji choroba osoby nie pogarsza się.
Pierwotnie postępujące MS
National MS Society szacuje, że 15 procent osób z SM ma stwardnienie rozsiane w stadium progresji. Osoby z tym typem odczuwają stałe pogorszenie objawów, zwykle z mniejszą liczbą nawrotów i remisji we wczesnej fazie diagnozy.
Wtórnie postępujące MS
Ludzie z tym typem mają wczesne przypadki nawrotu i remisji, a objawy nasilają się z czasem.
Nadchodzące zmiany
Zaktualizowane kryteria diagnozowania SM z 2010 r. Zawierały nową klasyfikację diagnostyczną dla MS, zwaną klinicznie izolowanym zespołem (CIS). Ta klasyfikacja jest rozpoznawana ze względu na poprawę przejrzystości MRI.
Lekarz może zdiagnozować osobę z CIS, jeśli ma epizod objawów neurologicznych związanych ze stwardnieniem rozsianym trwający co najmniej 24 godziny. Objawy te obejmują stany zapalne i uszkodzenie mieliny.
Posiadanie tylko jednego epizodu doświadczania symptomu związanego z stwardnieniem rozsianym nie oznacza, że osoba będzie dalej rozwijać SM. Jeśli jednak wyniki MRI osoby z CIS wskazują, że dana osoba może być bardziej zagrożona rozwojem SM, nowe wytyczne zalecają rozpoczęcie terapii modyfikującej chorobę.
Według National MS Society, wytyczne te mogą potencjalnie zmniejszyć początek SM u osób, których objawy są wykrywane na bardzo wczesnym etapie.
Kolejna obiecująca zmiana w diagnozowaniu SM jest na horyzoncie. Polega ona na wskazaniu genu związanego z rozwojem SM. Naukowcy odkryli, że osoby z mutacjami w genie NR1H3 mają większe prawdopodobieństwo rozwoju MS.
