Mastopatia jest patologiczną zmianą w tkance piersi, wyrażającą się pojawieniem się w gruczołowej strukturze narządu tkanki łącznej, formacjami torbielowatymi, proliferacją komórek w przewodach i zrazikach. W zależności od rozpowszechnienia patologicznych składników zależy ostateczna diagnoza.
Mastopatia jest częstą chorobą. Jest obecny w takiej czy innej formie u 30–70% kobiet w wieku rozrodczym. Decydującą rolę w powstawaniu torbielowato-włóknistej mastopatii odgrywają dysormonalne zaburzenia występujące w ciele kobiety w różnych okresach jej życia. Wszelkie zmiany w stosunku hormonów powodują procesy dysplastyczne w tkankach gruczołów sutkowych.
Czynniki ryzyka
Predyspozycje genetyczne. Rak piersi u krewnych matczynych zwiększa prawdopodobieństwo zmian onkologicznych w gruczole sutkowym 4–5 razy.
Wczesny początek miesiączki i późna menopauza.
Brak ciąży lub późna ciąża u kobiet w wieku powyżej 35 lat.
Zarówno krótkie karmienie piersią przez okres krótszy niż miesiąc, jak i długa laktacja przez okres dłuższy niż rok zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia patologii piersi.
Sztuczna aborcja. Przy trzech lub więcej aborcjach prawdopodobieństwo mastopatii wzrasta 7 razy. Aborcja wstrzymuje procesy przygotowania gruczołów mlecznych do laktacji, odwrotna inwolucja zachodzi w tkance gruczołowej, która przebiega nierównomiernie, czemu często towarzyszy tworzenie zmian patologicznych.
Choroby ginekologiczne, w których występują zaburzenia strukturalne i funkcjonalne w całym łańcuchu hormonów regulujących funkcje rozrodcze narządów płciowych.
Zaburzenia cyklu miesiączkowego: brak owulacji, brak fazy lutealnej, zmiany w ilości i jakości przepływu miesiączkowego (oligomenorrhea, krwotok krwotoczny). Ta symptomatologia wskazuje na patologię w układzie neuroendokrynnym.
Niekontrolowane spożycie produktów zawierających estrogen.
Negatywne czynniki środowiskowe, zagrożenia zawodowe, palenie tytoniu, nadużywanie alkoholu, uzależnienie od narkotyków.
Rozproszona włóknista mastopatia
Charakterystyczne dla tej formy mastopatii jest rozproszenie małych zmian włóknistych w strukturze gruczołów sutkowych.
W fazie lutealnej cyklu miesiączkowego ciałko żółte aktywnie wytwarza progesteron, którego funkcją jest przygotowanie gruczołów mlecznych do laktacji. Tkanka gruczołowa pęcznieje, rośnie. Jeśli poczęcie nie nastąpi, gdy zaczyna się nowy cykl menstruacyjny, zaczynają dominować estrogeny, które przywracają żelazo do pierwotnego stanu. Z powodu nierównowagi hormonalnej w tkance gruczołowej tkanka włóknista gromadzi się, tworząc węzły i struny, które uniemożliwiają komórkom przyjęcie poprzedniej objętości. Gruczoły tracą zdolność do normalnego funkcjonowania.
Objawy
Przed miesiączką i podczas niej kobieta zaczyna odczuwać dyskomfort w okolicy gruczołów sutkowych. Ból lub zszywanie pojawia się w wyniku ucisku zakończeń nerwowych w płatach gruczołu sutkowego porośniętych tkanką włóknistą. Oprócz bólu pojawiają się uczucie pełni, uczucie ciężkości.
Obrzęk gruczołów mlecznych tłumaczy się obrzękiem, który ściska naczynia krwionośne. Z powodu utrudnionego odpływu krwi przez żyły rozszerzają się, na skórze gruczołów sutkowych pojawia się żylny wzór.
Izolacja płynu podobnego do siary z sutków. Wynika to ze zwiększonej produkcji prolaktyny, która zwykle odpowiada za produkcję mleka. Podczas nadprodukcji prolaktyny z naciskiem na strefę paralosaliczną żółtawy lub biały płyn jest uwalniany ze sutka. W zaawansowanych przypadkach sekret zyskuje zielonkawy lub brązowy odcień.
Najczęściej sama kobieta znajduje w klatce piersiowej obszary zagęszczenia, które w początkowych stadiach znikają po wystąpieniu miesiączki, a przy długotrwałym istnieniu choroby utrzymują się.
U kobiety z rozlaną mastopatią zwłóknieniową wyraźny jest zespół napięcia przedmiesiączkowegom:
• Migrenowe bóle głowy.
• W szczycie silnego bólu głowy pojawiają się nudności, wymioty.
• Wygląd bladej twarzy i obrzęk kończyn.
• Wzdęcia, zwiększone wzdęcia.
• Zmiany w sferze psycho-emocjonalnej: płaczliwość, drażliwość, agresywność.
• Z powodu obrzęku, który ściska naczynia krwionośne, dopływ krwi do piersi jest zaburzony. Skóra staje się blada, a wręcz przeciwnie, aureola ciemnieje. Pęknięcia pojawiają się na sutkach.
Rozproszona mastopatia ze składnikami torbielowatymi
Obraz kliniczny tego typu mastopatii w dużej mierze pokrywa się z rozlaną mastopatią zwłóknieniową, ale istnieją pewne różnice: gęstość i elastyczność zmian w tkance piersi, pojawiają się w niej torbielowate formacje, a objętość gruczołu maleje.
Pojawienie się wydzieliny z sutków, która nie jest związana z ciążą, laktacją lub zapaleniem gruczołu. Obecność zanieczyszczeń krwi w wydzielanym wydzielinie jest interpretowana na korzyść procesu złośliwego.
Oprócz głównych objawów mastopatii istnieją inne oznaki zmian patologicznych: otyłość, zespół metaboliczny, niepłodność, policystyczne jajniki.
Mieszana forma
Chorobę obserwuje się u młodych kobiet w wieku poniżej 35 lat.
W początkowej fazie choroby kobieta odczuwa jedynie niewielki dyskomfort. Ale jeśli tło hormonalne nie ustabilizuje się, liczba patologicznych formacji wzrośnie, silny obrzęk wzrośnie wraz ze wzrostem temperatury i zaczerwienienia skóry w obszarze lokalnego zapalenia.
Diagnostyka
Rozpoznanie opiera się na skargach pacjenta, historii medycznej, danych z badania fizykalnego (badanie, badanie dotykowe), wynikach USG piersi (wskazanych dla kobiet poniżej 40 lat), mammografii (po 40 latach). Jeśli istnieje podejrzenie procesu onkologicznego, wykonuje się nakłuwanie podejrzanych miejsc za pomocą badania cytologicznego.
Kobiety często nie zwracają uwagi na objawy mastopatii. Należy jednak pamiętać, że jeśli choroba nie zostanie wyleczona, może przekształcić się w nowotwór złośliwy.
