Czym jest chrząstka?
Chrząstka jest rodzajem tkanki łącznej występującej w ciele. Kiedy rozwija się zarodek, chrząstka jest prekursorem kości. Część chrząstki pozostaje i jest rozproszona w całym organizmie, szczególnie w celu pokrycia stawów. Chrząstka również stanowi większość zewnętrznego ucha.
Chrząstka jest unikalnym typem tkanki, ponieważ nie ma naczyń krwionośnych ani nerwów. Zamiast tego, komórki chrząstki (znane jako chondrocyty) znajdują się w żelowej "matrycy", która zapewnia pożywienie komórkom. Chrząstka ma unikalną strukturę, która czyni ją mocną, ale elastyczną tkanką.
Jakie są różne rodzaje chrząstki?
W ciele istnieją trzy rodzaje chrząstek: szkliste, włókniste i chrząstki elastyczne. Poniżej znajduje się wyjaśnienie każdego z nich.
Elastyczny
Elastyczna chrząstka znajduje się w uchu i nagłośni (umiejscowionej w gardle) oraz częściach nosa i tchawicy. Chrząstka ta zapewnia siłę i elastyczność narządów i struktur ciała, takich jak ucho zewnętrzne.
Fibro lub włóknisty
Chrząstka Fibro znajduje się w specjalnych paskach zwanych menisci oraz w dyskach między kręgosłupami, zwanych kręgami. Te klocki są niezbędne do zmniejszenia tarcia w stawach, takich jak kolano.
Lekarze uważają go za najsilniejszy z trzech typów chrząstek. Ma grube warstwy mocnych włókien kolagenowych.
Szklisty
Chrząstka chrząstkowa jest najczęstszym typem w ciele. Ten rodzaj chrząstki znajduje się w krtani, nosie, żebrach i tchawicy. Bardzo cienka warstwa chrząstki jest również obecna na powierzchniach kostnych, takich jak nad stawami, w celu ich amortyzowania. Ta chrząstka szklista jest znana jako chrząstka stawowa.
Termin hyaline pochodzi od greckiego słowa "hyalos", co oznacza szklisty. Chrząstka chrząstkowa wydaje się lekko szklista pod mikroskopem. Ten typ chrząstki ma wiele cienkich włókien kolagenowych, które pomagają nadać mu wytrzymałość. Jednakże, chrząstka szklista jest uważana za najsłabszą z trzech typów chrząstki.
Jak może uszkodzić chrząstkę?
Chrząstka może ulec uszkodzeniu po urazie lub zwyrodnieniu, które z czasem ulega zużyciu. Niektóre z typowych schorzeń związanych z degeneracją chrząstki to:
Chondromalacia patellae
Ten stan, nazywany również kolanem biegacza, występuje, gdy chrząstka stawowa na rzepce ulegnie zerwaniu. Czynniki takie jak uraz, nadużywanie, złe ustawienie lub osłabienie mięśni mogą prowadzić do stanu. Chondromalacja może powodować ocieranie kości o kość, co jest bardzo bolesne.
Costochondritis
Ten stan występuje, gdy chrząstka łącząca żebra z mostkiem ulega zapaleniu. Chociaż stan jest zwykle przejściowy, może stać się przewlekły. Stan powoduje niewygodny ból w klatce piersiowej.
Przepuklina dysku
Kiedy żelopodobny materiał wewnątrz dysku chrząstki wystaje przez zewnętrzną chrząstkę, znany jest jako przepuklina lub ześlizgnięta tarcza. Ten stan jest zwykle spowodowany zmianami zwyrodnieniowymi, które występują jako efekt uboczny starzenia. Innym razem, osoba może mieć poważny wypadek lub uraz pleców, który może spowodować przepukliny dysku. Ten stan powoduje silny ból w plecach i często w dół nóg.
Niestety, uszkodzenie chrząstki może być częścią naturalnego procesu zwyrodnieniowego organizmu. Kroki takie jak utrzymanie prawidłowej masy ciała, ćwiczenie elastyczności i ćwiczeń siłowych oraz unikanie przetrenowania mogą pomóc zmniejszyć szybkość z jaką chrząstka się psuje.
Czy sama naprawa chrząstek?
Podczas gdy chrząstka jest bardzo korzystna dla organizmu, ma ona wadę: nie goi się tak dobrze, jak większość innych tkanek. Komórki chrząstki znane jako chondrocyty nie często replikują się lub same się naprawiają, co oznacza, że uszkodzona lub uszkodzona chrząstka prawdopodobnie nie wyleczy się dobrze bez interwencji medycznej.
Przez lata lekarze odkryli kilka metod, które mogą stymulować wzrost nowych chrząstek. Techniki te są zwykle stosowane w chrząstce stawowej na stawach. Przykłady obejmują:
Awaryjna artroplastyka
Procedura ta polega na użyciu specjalnego narzędzia o dużej prędkości zwanego zadziorem, aby utworzyć małe otwory poniżej uszkodzonej chrząstki, aby stymulować naprawę i rozwój chrząstki.
Autologiczne wszczepienie chondrocytów
Ta technika naprawy chrząstki wymaga dwóch kroków. Po pierwsze, lekarz usuwa zdrowego kawałek chrząstki od osoby i wysyła próbkę chrząstki do laboratorium. W laboratorium komórki są "hodowane" i stymulowane do wzrostu.
Następnie udaje się na operację, w której uszkodzona chrząstka jest usuwana i zastępowana nowo wyhodowaną chrząstką. Chirurg wykonuje również inne naprawy. Ponieważ takie podejście wymaga wielu zabiegów chirurgicznych, lekarze zwykle wykonują go tylko na młodszych osobnikach, u których występuje jedno uszkodzenie, które wynosi 2 centymetry lub więcej.
Mikrozłamań
Ta technika chirurgiczna polega na usunięciu uszkodzonej chrząstki, a następnie wykonaniu małych otworów tuż pod chrząstką w obszarze kości zwanym kością podchrzęstną. To tworzy nowy dopływ krwi, który idealnie pobudzi leczenie.
Wiercenie
Metoda wiercenia jest podobna do mikrozłamań. Polega na wykonaniu małych dziur w obszarze podchrzęstnym jako środka stymulującego gojenie i nowego wzrostu chrząstki poprzez zwiększenie dopływu krwi.
Osteochondralny przeszczep autograftowy
Takie podejście polega na zabraniu kawałka zdrowej chrząstki z nienośnej części ciała i przyłożeniu jej do uszkodzonego obszaru. Ten typ jest zwykle stosowany tylko na niewielkim obszarze uszkodzenia, ponieważ chirurg nie może pobrać nadmiaru zdrowej tkanki.
Chirurgiczny przeszczep allochtoniczny
W przeciwieństwie do innych przeszczepów tkanek allograft pochodzi od dawcy, a nie od osoby. Przeszczepy allogeniczne mogą zazwyczaj leczyć większe obszary obrażeń niż autoprzeszczepy.
Chociaż lekarze mogą wykonywać te zabiegi w celu wspomagania gojenia, chrząstka może rosnąć w wolnym tempie. Lekarze prawdopodobnie zalecą fizjoterapię i inne techniki w międzyczasie, aby promować mobilność.
Dolna linia
Naukowcy badają nowe sposoby leczenia i leczenia uszkodzonej chrząstki, oprócz zwiększania dopływu krwi i wykonywania przeszczepów chrząstki. Przykłady obejmują próbę wykorzystania komórek macierzystych do wzrostu zdrowej chrząstki i próby stworzenia mikrożelu, takiego jak matryca, która odżywia chrząstkę.
Jednak metody te są nadal w fazie badań klinicznych i wymagają czasu i testów, zanim pojawią się nowe techniki.
