Czym jest leiszmanioza?
Leiszmanioza jest chorobą pasożytniczą spowodowaną przez Leishmania pasożyt. Ten pasożyt zazwyczaj żyje w zarażonych muszkach. Możesz leczyć leiszmaniozę po ugryzieniu zainfekowanej muszki.
Muchy piaskowe, które przenoszą pasożyta, zwykle znajdują się w tropikach i subtropikalnych środowiskach. Fatalne epidemie wystąpiły na obszarach Azji, Afryki Wschodniej i Ameryki Południowej.
Dotknięte regiony są często odległe i niestabilne, z ograniczonymi zasobami do leczenia tej choroby. Lekarze bez Granic nazywają leiszmaniozę jedną z najbardziej niebezpiecznych zaniedbanych chorób tropikalnych. Organizacja stwierdza również, że ta choroba ustępuje tylko malarii w pasożytniczych przyczynach śmierci.
Jakie są rodzaje leiszmaniozy?
Leiszmanioza występuje w trzech postaciach: skórnej, trzewnej i śluzówkowo-skórnej. Różne gatunki Leishmania pasożyty są związane z każdą postacią. Eksperci uważają, że jest ich około 20 Leishmania gatunki, które mogą przenosić chorobę na ludzi.
Leiszmanioza skórna
Leiszmanioza skórna wywołuje wrzody na skórze. Jest to najczęstsza forma leiszmaniozy. Leczenie nie zawsze może być konieczne w zależności od osoby, ale może przyspieszyć gojenie i zapobiec komplikacjom.
Leiszmanioza śluzówkowo-skórna
Rzadka postać choroby, śluzówkowo-skórna leiszmanioza, jest spowodowana skórną postacią pasożyta i może wystąpić kilka miesięcy po leczeniu owrzodzeń skóry.
W przypadku tego rodzaju leiszmaniozy pasożyty rozprzestrzeniają się do nosa, gardła i ust. Może to prowadzić do częściowego lub całkowitego zniszczenia błon śluzowych na tych obszarach.
Chociaż śluzówkowo-skórna leiszmanioza jest zwykle uważana za podgrupę leiszmaniozy skórnej, jest poważniejsza. Nie leczy się samodzielnie i zawsze wymaga leczenia.
Leiszmanioza wisceralna
Leiszmanioza wisceralna jest czasami nazywana układową leiszmaniozą lub kalaazarem.
Zwykle występuje od dwóch do ośmiu miesięcy po ukąszeniu przez muszlę. Niszczy narządy wewnętrzne, takie jak śledziona i wątroba. Wpływa również na szpik kostny, a także na układ odpornościowy poprzez uszkodzenie tych narządów.
Choroba prawie zawsze kończy się śmiercią, jeśli nie jest leczona.
Co powoduje leiszmaniozę?
Leiszmanioza spowodowana jest pierwotniakami pasożytniczymi Leishmania gatunki. Otrzymujesz leiszmaniozę od ukąszenia przez zainfekowaną muchę.
Pasożyt żyje i mnoży się wewnątrz żeńskiej muszki. Owad ten jest najbardziej aktywny w wilgotnym środowisku w cieplejszych miesiącach iw nocy, od zmierzchu do świtu. Zwierzęta domowe, takie jak psy, mogą służyć jako rezerwuary dla pasożyta. Transmisja może odbywać się od zwierzęcia do piachu na człowieka.
Ludzie mogą również przenosić pasożyta między sobą poprzez transfuzję krwi lub wspólne igły. W niektórych częściach świata transmisja może również następować między człowiekiem a piaskiem na człowieka.
Kto jest zagrożony leiszmaniozą?
Geografia
Choroba występuje wszędzie na świecie, z wyjątkiem Australii i Antarktydy. Jednak około 95 procent przypadków skórnych występuje w:
- Amerykanie
- Azja centralna
- basen Morza Śródziemnego
- Bliski wschód
W 2015 roku ponad 90 procent przypadków trzewnych wystąpiło w:
- Brazylia
- Etiopia
- Indie
- Kenia
- Somali
- Południowy Sudan
- Sudan
Jeśli mieszkasz lub podróżujesz do tropikalnych lub subtropikalnych obszarów tych krajów i regionów, masz znacznie większe ryzyko zachorowania na tę chorobę. Czynniki środowiskowe i klimatyczne silnie wpływają na rozprzestrzenianie się choroby.
Warunki społeczno-ekonomiczne
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) ubóstwo jest czynnikiem decydującym o chorobie. Ponadto, leiszmanioza często występuje w obszarach, w których często występują następujące stany:
- niedożywienie
- głód
- brak zasobów finansowych
- duże migracje ludzi spowodowane urbanizacją, sytuacjami kryzysowymi, wojną, zmianami środowiskowymi i zmianami klimatycznymi
Inne infekcje
Ludzie, którzy mają osłabiony układ odpornościowy są narażeni na zwiększone ryzyko tego stanu.
HIV może wpływać na przenoszenie leiszmaniozy i zwiększać ryzyko wystąpienia leiszmaniozy trzewnej. HIV i leiszmanioza wpływają na podobne komórki układu odpornościowego.
Osoby zarażone wirusem HIV są często zakażone leiszmaniozą. Na obszarach Etiopii szacuje się, że aż 35 procent osób z leiszmaniozą również ma HIV.
Dowiedz się więcej: Wszystko, co musisz wiedzieć o HIV i AIDS "
Jakie są objawy leiszmaniozy?
Ludzie mogą nosić niektóre gatunki Leishmania przez długi czas bez zachorowania. Objawy zależą od postaci choroby.
Leiszmanioza skórna
Głównym objawem tego stanu są bezbolesne owrzodzenia skóry. Objawy skórne mogą pojawić się kilka tygodni po ukąszeniu przez zakażoną muchę. Czasami jednak objawy nie pojawiają się przez miesiące lub lata.
Leiszmanioza śluzówkowo-skórna
U osób ze śluzówkowo-skórną postacią objawy zwykle pojawiają się od jednego do pięciu lat po zmianach skórnych. Są to przede wszystkim owrzodzenia w jamie ustnej i nosie lub na wargach.
Inne objawy mogą obejmować:
- katar lub zatkany nos
- krwotok z nosa
- trudności w oddychaniu
Leiszmanioza wisceralna
Objawy często nie pojawiają się przez wiele miesięcy po ukąszeniu tym typem leiszmaniozy. Większość przypadków jest widoczna od dwóch do sześciu miesięcy po wystąpieniu zakażenia. Typowe objawy to:
- utrata masy ciała
- słabość
- gorączka trwająca tygodnie lub miesiące
- powiększona śledziona
- powiększona wątroba
- zmniejszona produkcja komórek krwi
- krwawienie
- inne infekcje
- obrzęk węzłów chłonnych
Jak diagnozowana jest leiszmanioza?
Ważne jest, aby poinformować lekarza, jeśli mieszkałeś lub odwiedzałeś miejsce, gdzie leiszmanioza jest powszechna.W ten sposób twój lekarz będzie wiedział, aby przetestować cię na pasożyta. Jeśli masz leiszmaniozę, lekarz zastosuje inne testy w celu ustalenia, które gatunki Leishmania jest przyczyną.
Diagnozowanie leiszmaniozy skórnej
Lekarz może pobrać niewielką ilość skóry w celu wykonania biopsji poprzez zeskrobanie jednego z owrzodzeń. Będą często szukać DNA lub materiału genetycznego pasożyta. Mogą używać różnych metod do identyfikacji gatunku pasożyta wywołującego zakażenie.
Diagnozowanie trzewiowej leiszmaniozy
Wiele razy ludzie nie pamiętają ugryzienia z muszki. Może to spowodować, że stan będzie trudny do zdiagnozowania.
Pomocna jest historia życia lub podróży do obszaru leiszmaniozy. Lekarz może najpierw wykonać badanie fizykalne, aby wyszukać powiększoną śledzionę lub wątrobę. Następnie mogą wykonać biopsję szpiku kostnego lub pobrać próbkę krwi do badania.
Różnorodność specjalistycznych testów pomaga w diagnozie. Specjalne chemiczne przebarwienia szpiku kostnego mogą pomóc w identyfikacji komórek odpornościowych zainfekowanych pasożytem.
Jakie są metody leczenia leiszmaniozy?
Leki przeciwpasożytnicze, takie jak amfoterycyna B (Ambisome), leczą ten stan. Twój lekarz może zalecić inne metody leczenia w zależności od rodzaju leiszmaniozy.
Leiszmanioza skórna
Owrzodzenia skórne często goją się bez leczenia. Jednak leczenie może przyspieszyć gojenie, zmniejszyć bliznowacenie i zmniejszyć ryzyko dalszych chorób. Wszelkie owrzodzenia skóry, które powodują oszpecenie, mogą wymagać operacji plastycznej.
Leiszmanioza śluzówkowo-skórna
Te zmiany nie leczą się naturalnie. Zawsze wymagają leczenia. Liposomalna amfoterycyna B i paromomycyna mogą leczyć śluzówkowo-skórną leiszmaniozę.
Leiszmanioza wisceralna
Choroba trzewiowa zawsze wymaga leczenia. Dostępnych jest kilka leków. Powszechnie stosowane leki to stiboglukonian sodu (Pentostam), amfoterycyna B, paromomycyna i miltefozyna (Impavido).
Jakie są potencjalne powikłania leiszmaniozy?
Do skórnych powikłań leiszmaniozowych można zaliczyć:
- krwawienie
- inne infekcje spowodowane osłabionym układem odpornościowym, które mogą zagrażać życiu
- zeszpecenie
Leiszmanioza wisceralna często kończy się śmiercią z powodu wpływu, jaki wywiera na narządy wewnętrzne i układ odpornościowy. Jeśli masz HIV lub AIDS, istnieje większe ryzyko zachorowania na tę chorobę. Posiadanie HIV lub AIDS może również komplikować przebieg leiszmaniozy, jak również leczenie.
Jak mogę zapobiec leiszmaniozom?
Nie ma dostępnych szczepionek ani leków profilaktycznych. Jedynym sposobem na zapobieganie leiszmaniozom jest unikanie ukąszenia przez muszlę.
Wykonaj następujące kroki, aby zapobiec obgryzaniu przez muszlę:
- Noś odzież, która pokrywa jak najwięcej skóry. Zalecane są długie spodnie, koszule z długimi rękawami w kieszeniach i wysokie skarpety.
- Używaj środków odstraszających owady na każdej odsłoniętej skórze oraz na końcach spodni i rękawów. Najbardziej skuteczne środki odstraszające owady zawierają DEET.
- Spryskaj pomieszczenia sypialne we wnętrzu środkiem owadobójczym.
- Spać na wyższych piętrach budynku. Owady są biednymi ulotkami.
- Unikaj plenerze między zmierzchem i świtem. Jest tak, gdy muchy piaszczyste są najbardziej aktywne.
- W miarę możliwości używaj ekranów i klimatyzacji w pomieszczeniach. Korzystanie z wentylatorów może utrudnić latanie owadom.
- Użyj siatki do łóżka wetkniętej w materac. Muchy są znacznie mniejsze od komarów, więc potrzebujesz ciasno plecionej siatki. Spryskaj siatkę środkiem owadobójczym zawierającym pyretroid, jeśli to możliwe.
Kup moskitiery, insektycydy i repelenty przed podróżą do obszarów wysokiego ryzyka.
Jakie są perspektywy długoterminowe?
Rany mogą powodować trwałe blizny i zniekształcenia. Leczenie może zmniejszyć ich nasilenie.
Leki mogą wyleczyć chorobę. Leczenie jest najskuteczniejsze, gdy rozpoczyna się zanim wystąpi rozległe uszkodzenie układu odpornościowego.
Leiszmanioza wisceralna często kończy się śmiercią w ciągu dwóch lat, jeśli nie jest prawidłowo leczona.
