Przegląd
Dobrze działający węch jest czymś, co większość ludzi bierze za pewnik, dopóki go nie straci. Utrata węchu, zwana anosmią, wpływa nie tylko na zdolność wykrywania zapachów, ale także na inne obszary twojego życia. Wiele osób zgłasza obniżoną jakość życia zarówno z tymczasową, jak i stałą anosmią.
Twój zmysł węchu jest bezpośrednio związany z Twoją zdolnością do smaku. Kiedy nie możesz poczuć ani smakować jedzenia, Twój apetyt prawdopodobnie zmniejszy się.
Co powoduje utratę zapachu?
Anosmia może być tymczasowa lub stała. Najczęstsze przyczyny to:
- alergie
- przeziębienia lub grypa
- infekcje zatok
- chroniczne przeciążenie
Inne warunki, które mogą wpływać na twój zmysł węchu to:
- zatory w miejscu nosowym, takie jak polipy
- starzenie się
- Choroba Alzheimera
- cukrzyca
- Tętniak mózgu
- Narażenie chemiczne
- promieniowanie lub chemioterapia
- stwardnienie rozsiane
- urazowe uszkodzenia mózgu lub operacja mózgu
- niektóre schorzenia genetyczne, takie jak zespół Klinefeltera lub zespół Kallmanna
Niektóre leki lub niedobory żywieniowe mogą również wpływać na zapach.
Życie bez zapachu
Larry Lanouette tymczasowo stracił zmysł węchu z powodu chemioterapii. Anosmia znacząco zmieniła jego zmysł smaku i jego zdolność cieszenia się jedzeniem. Starał się wykorzystać jego pamięć, aby jedzenie było przyjemniejsze. "Kiedy jadłem jedzenie, przypomniałem sobie, jak powinien smakować, ale było to całkowite złudzenie" - powiedział. "Jedzenie stało się czymś, co musiałem zrobić, ponieważ musiałem, nie dlatego, że było to przyjemne doświadczenie".
Jedzenie Larry'ego podczas jego walki z rakiem było brzoskwinami w puszkach. "Chciałem cieszyć się ich zapachem, ale nie mogłem," wspomina. "Przywołałabym wspomnienia brzoskwiniowego szewca mojej babci, aby móc cieszyć się tym doświadczeniem."
Kiedy zapytano go, co chciałby zjeść na kolację, Larry odpowiedział: "To nie ma znaczenia. Możesz włożyć wszystko na patelnię i usmażyć, a ja nie wiem różnicy.
Pachnięcie kartonu mleka lub resztek, aby sprawdzić, czy zostały zepsute, było niemożliwe. Larry musiał kazać komuś to zrobić.
Jedzenie nie było jedyną rzeczą, na którą wpływ miał utrata zdolności zapachu Larry'ego. Powiedział, że nie może wyczuć atmosfery na świeżym powietrzu, co było jedną z rzeczy, których najbardziej brakowało. Przypomina sobie opuszczenie szpitala po dłuższym pobycie, przewidując zapach świeżego powietrza i kwiatów. "Nic nie mogłem wyczuć" - wyjawia. "Mogłem tylko czuć słońce na mojej twarzy."
Intymność również została naruszona. "Brak możliwości wyczucia zapachu, włosów lub zapachu kobiety sprawił, że intymność była nijaka" - powiedział.
Według Larry'ego, utrata zmysłu węchu sprawia, że czujesz, że tracisz kontrolę. "Tracisz proste wygody szukania tego, czego szukasz" - wyjaśnił.
Na szczęście anosmia Larry'ego była tymczasowa. Stopniowo powracał, gdy leki przeciwnowotworowe się wyczerpywały. Nie przyjmuje już zapachów za pewnik i czuje, że jego węch się wzmaga. "Rozkoszuję się teraz wszystkimi indywidualnymi smakami i zapachami w żywności".
Powikłania anosmii
Dziesięć rzeczy, których możesz doświadczyć, jeśli stracisz zmysł węchu:
- niemożność smakowania żywności, która może prowadzić do zjedzenia za dużo lub za mało
- niemożność wyczuwania zepsutego jedzenia, które może prowadzić do zatrucia pokarmowego
- zwiększone niebezpieczeństwo w przypadku pożaru, jeśli nie możesz wyczuć dymu
- utrata zdolności przywoływania wspomnień związanych z zapachem
- utrata intymności z powodu niemożności wyczuwania zapachów lub feromonów
- utrata zdolności wykrywania substancji chemicznych lub innych niebezpiecznych zapachów w twoim domu
- brak empatii ze strony rodziny, przyjaciół lub lekarzy
- niezdolność do wykrywania zapachów ciała
- zaburzenia nastroju, takie jak depresja
- brak zainteresowania sytuacjami społecznymi, które mogą obejmować niezdolność do spożywania jedzenia na spotkaniu towarzyskim
Radzenie sobie z anosmią
Utrata węchu jest traumatyczna, ale jest nadzieja. Według nowojorskiej grupy otolaryngologicznej, połowa wszystkich przypadków anosmii może być leczona i odwracana za pomocą terapii niechorujących. Objawy i skutki utraty węchu można zmniejszyć w większości przypadków przy pomocy strategii radzenia sobie.
