Dziedziczny obrzęk naczynioruchowy (HAE) jest rzadkim schorzeniem genetycznym dotykającym od 1 na 10 000 do 1 na 50 000 osób na całym świecie. Powoduje bolesny, ciężki obrzęk i zwykle atakuje skórę, gardło i brzuch. Nieleczony obrzęk z HAE może być wyniszczający lub nawet zagrażać życiu.
Co powoduje HAE?
Większość przypadków HAE jest związanych z mutacjami w SERPING1 gen. Ten gen tworzy białko krwi zwane inhibitorem C1-esterazy. Inhibitor C1-esterazy jest częścią układu odpornościowego. Bierze udział w reakcjach biochemicznych kontrolujących reakcję zapalną organizmu.
Zazwyczaj inhibitor esterazy C1 reguluje wytwarzanie hormonu zwanego bradykininą. Bradykinina zwiększa wyciek płynu z naczyń krwionośnych do tkanek. Kiedy inhibitor C1 esterazy nie działa prawidłowo, organizm uwalnia zbyt dużo hormonu. Może to prowadzić do obrzęku.
Mutacje powodujące HAE są zwykle dziedziczone po rodzicu. Gen jest dominujący, co oznacza, że jedna nienormalna kopia wystarcza do wywołania HAE. Jeśli masz nieprawidłowy gen, twoje dzieci mają 50% szans na jego dziedziczenie.
Około 20 do 25 procent przypadków HAE nie jest dziedziczonych. Przypadki te powstają w wyniku losowej mutacji, która zachodzi podczas poczęcia. Osoby z tym spontanicznym skutkiem HAE mogą nadal przekazywać je swoim dzieciom.
Rodzaje HAE
Istnieją trzy różne rodzaje HAE. Rodzaj zależy od mutacji genetycznych leżących u podstaw tego schorzenia i od tego, w jaki sposób prowadzi do stanu zapalnego.
Wpisz I
Jest to najczęstsza forma HAE, stanowiąca 85 procent osób z tą chorobą. W typie I HAE, SERPING1 mutacje obniżają poziom inhibitora esterazy C1 we krwi. To powoduje, że organizm wytwarza zbyt dużo bradykininy i prowadzi do obrzęków.
Osoby z HAE typu 1 mają ciężkie obrzęki, które mogą wpływać na:
- Twarz
- ręce
- stopy
- genitalia
- gardło
- brzuch
Nasilenie, częstotliwość i czas ataków mogą być nieprzewidywalne i różnić się w zależności od życia danej osoby.
Ataki typu I można leczyć za pomocą leków na żądanie w domu lub w ośrodku zdrowia. Leki te są dostarczane we wstrzyknięciu lub dożylnie. Zawierają:
- Inhibitory C1 (Cinryze, Berinert, Ruconest)
- blokery receptora bradykininy (Firazyr)
- inhibitory enzymów (Kalbitor)
Dostępne są również długoterminowe lub krótkoterminowe zabiegi profilaktyczne z użyciem androgenów lub inhibitorów C1. Wybór leczenia zapobiegawczego zależy od indywidualnych czynników, takich jak tolerancja na działania niepożądane i wymagana dawka. Kobiety mogą mieć negatywne reakcje na leczenie androgenne i nie powinny go stosować w czasie ciąży lub karmienia piersią. Nawet przy leczeniu zapobiegawczym, ataki wciąż mogą się zdarzyć.
Leki stosowane w leczeniu alergii, takich jak prednizon lub leki przeciwhistaminowe, zazwyczaj nie działają przeciwko HAE.
Typ II
Typ II jest drugą najczęstszą formą HAE, stanowiącą około 15 procent przypadków. Podobnie jak typ I HAE, jest to spowodowane mutacją w SERPING1 gen. Jednak w HAE typu II, nieprawidłowo działający inhibitor C1, a nie brak białka, prowadzi do stanów zapalnych i obrzęków.
HAE typu II ma takie same objawy i możliwości leczenia jak typ I.
Typ III (HAE z normalnym inhibitorem C1)
HAE typu III jest bardzo rzadkie. Ten typ HAE nie jest związany z nieprawidłowościami w SERPING1 gen lub inhibitor esterazy C1.
Przyczyny HAE typu III nie są w pełni zrozumiałe. Czasami jest związany z mutacją w F12 gen, który tworzy czynnik krzepnięcia XII. Czynnik krzepnięcia XII jest białkiem zaangażowanym w krzepnięcie krwi i stan zapalny. Obrzęk związany jest z nadprodukcją bradykininy spowodowaną nieprawidłowościami w tym białku.
Ponieważ wyjaśnienie genetyczne dla HAE typu III jest wciąż niejasne, zwykle do jego zdiagnozowania niezbędny jest wywiad rodzinny z obrzękiem naczynioruchowym.
Objawy HAE typu III są podobne do HAE typu I i II. Jednak niektórzy ludzie z HAE typu III mają więcej ataków obrzęku twarzy. Typ III HAE dotyka więcej kobiet niż mężczyzn.
